Radio
przez 
.Słowniczek:
-LOCUS to miejsce na chromosomie gdzie jest zlokalizowany dany gen.
-ALLEL jest to jedna z wersji genu w określonym miejscu (locus) na danym chromosomie homologicznym. Allele mogą być dominujące (oznaczany zwyczajowo wielką literą: A) lub recesywne (oznaczany: a).
Oczywiście połowa genów jest zawsze od ojca, a druga od matki, więc dany osobnik ma dwa allele danego genu. Dominujący się ujawnia zawsze, recesywny nie, ale może zostać przekazany potomstwu. Recesywna cecha się ujawnia tylko wtedy, gdy potomek otrzyma je od obu rodziców.
Jest zapewne 11 locus determinujących maść i jej wzór u psów. W każdej z tych lokacji zostało znalezionych od 2 do 6 wersji genu. Nie wszystkie te allele występują u psów każdej rasy.
1) locus AGOUTI
Ta seria niesie ze sobą 6 wariacji genów i zazwyczaj to ta lokacja jest decydująca. Pod spodem są wypisane wariacje alleli od najbardziej dominujących do najbardziej recesywnych (co oznacza, że gen który jest wyżej na liście łatwiej ujawni się w fenotypie, nawet jeśli jest sparowany z tym niżej od siebie).
A - dominujący czarny - uważany za nieistniejący w puli genowej owczarka niemieckiego (zobacz pkt #11). "A" jest też zwany "dominującym kolorem bez domieszek".
ay - złoty - rzadko spotykana wersja wilczastego umaszczenia, "ay" jest też zwany agouti.
aw - szary - zazwyczaj tak określamy maść wilczasta u owczarków (zarówno geny na szaro jak i żelazisto-wilczaste umaszczenie zajmuja te samo locus... żelazisto-wilczaste niosą cechy recesywne dla rudego podpalania). "aw" również jest zwany agouti.
Typowy wilczasty "aw"as - czaprakowy nasz najczęściej występujący czarny-podpalany ON (z wariacjami w podpalaniu kontrolowanymi przez serie intensywności pod spodem). Zapewne w innym locus definiuje rozległość czapraku, nie zostało to jeszcze opisane naukowo.
Typowa maść czaprakowa
Typowa maść czaprakowa z rozleglejszym siodłem (nie bi-kolor)at - bi-kolor niektórzy znawcy i hodowcy uważają "bi-kolor" za czaprakowe "as" z dodatkowym genem kontrolującym rozmieszczenie czapraku, inni uważają za odległą parię serii Agouti. W rzeczywistości wyniki są takie same w obu przypadkach. Najlepszym określeniem na to powinno być podpalanie punktowe.
Typowy bi-kolor
Inny "at" bi-kolora - czarny recesywny Wszystko wskazuje na to, że to jedyna wersja czarnej maści występująca w puli genowej owczarka niemieckiego.
Typowy recesywny czarnyW każdym locus (w tym wypadku w locus AGOUTI) pies ma dwa geny (parę). Jeden z nich dziedziczy od matki, drugi od ojca. Jeśli pies dostaje genu "a" (czyli recesywnego czarnego) od obojga rodziców, to będzie czarny. Jeśli dostanie "a" od jednego z rodziców i jakikolwiek inny gen od drugiego rodzica, to nie będzie już czarny tylko tej drugiej maści. Innymi słowy, pies który dostał gen "a" i "as" będzie czaprakowy (czyli czarny podpalany). Pies z genem "a" i "aw" będzie szary (czyli wilczasty). Taka jest hierarchia, czyli w teorii:
a + a = czarny (własna maść)
a + at = bi-kolor (podpalanie punktowe)
a + as = czarne podpalane (czaprakowe)
a + aw = wilczaste (agouti)
at + a = bi-kolor (podpalanie punktowe)
at + at = bi-kolor (podpalanie punktowe)
at + as = czarne podpalane (czaprakowe)
at + aw = wilczaste (agouti)
as + a = czarne podpalane (czaprakowe)
as + at = czarne podpalane (czaprakowe)
as + as = czarne podpalane (czaprakowe)
as + aw = wilczaste (agouti)
aw + a = wilczaste (agouti)
aw + at = wilczaste (agouti)
aw + as = wilczaste (agouti)
aw + aw = wilczaste (agouti)
Zostały pominięte "B" i "ay" gdyż są niezwykle rzadkie, o ile w ogóle istnieją w puli genowej owczarka niemieckiego.
Z tej krzyżówki można wyciągnąć parę wniosków:
- wilczaste mogą nieść nieujawniony gen na każda inna maść
- wilczasty który ma dwa geny "aw" może przekazać potomstwu tylko ten gen... a skoro "aw" dominuje nad reszta genów, które szczeniaki mogą odziedziczyć po drugim rodzicu, to i tak będą wszystkie wilczaste
- dwa czarne podpalane psy nigdy nie dadzą wilczastego szczenięcia (bo gdyby jeden z rodziców miał gen "aw" sam byłby wilczasty)
- dwa czarne psy mogą dać tylko czarne szczeniaki
Najbardziej mylącym aspektem jest to, że zwiemy te maści czarna, czarna podpalana, wilczasta, a tak naprawde są to po prostu różne wzory maści. Na dodatek jest inna seria genów, która wpływa na kolor i jego wzór, a jest dziedziczona niezależnie od serii agouti.
Nie zostało to potwierdzone naukowo, ale wydaje się być jasnym, że na ekspresję głównego genu ma wpływ drugi odziedziczony gen, jak również inne geny w innych lokacjach (dziedziczone od nich niezależnie). I tak można zauważyć, że wilczaste o kombinacji aw + a (czyli niosące recesywny gen na czerń) będą o wiele ciemniejsze, niż przeciętny wilczasty pies (czasem są zwane ciemnowilczastymi). Na dodatek na całe umaszczenie ma jeszcze wpływ kolor podszerstka.
(Notka: Biały nie należy do tej serii. Pytania czy biały jest recesywny względem czarnego itp. są bez sensu, gdyż to jest definiowane przez gen w zupełnie innym locus)
2) locus CZERNI
Ten locus kontroluje zdolność produkowania czarnego pigmentu w umaszczeniu i skórze (nosie, opuszkach itp.)
B - czarny pigment najczęstszy.
b - pigment wątrobiany ten allel odpowiada za psy bez czarnego pigmentu (mają brązowy włos, nosy, opuszki). Te psy są potocznie zwane "wątrobianymi" (czekoladowymi). Podważając dawne przekonania, ten kolor zdaje się nie być powiązany z żadnymi defektami zdrowotnymi.
Typowy wątrobiany bOczywiście ten gen dziedziczy się niezależnie od serii AGOUTI więc może występować u wszystkich maści - czarnej, czarnej podpalanej i wilczastej, u każdej z nich będzie jednak inaczej się prezentować, gdyż czarny pigment (którego brak) jest różnie rozmieszczony u tych maści.
3) locus KOLORU
To jest kluczowa seria decydująca o białej maści u wszystkich ras psów.
C - Parametr koloru najczęściej spotykany u ON, prowadzący do wilczastych, czarnych podpalanych i czarnych.
cch - Szynszylowy nie potwierdzony u ON, ale mogący być źródłem bieli, w warunkach gdy cch/cch jest obecny wraz z ay/ay... z pewnością ma wpływ na rozmieszczenie bieli u innych ras.
cd - Biały prowadzi do białego futra, ciemnych oczu z ciemnym nosem i opuszkami.
cb - Cornaz prowadzi do białego futra, niebieskich oczu, uważany za nieistniejący u ON.
c Albinizm. białe futro, różowy nos i opuszki.
(notka: z tych informacji jasno wynika, że biały pies może nieść gen na każda maść z serii AGOUTI, która się ujawni u jego potomstwa, jeśli drugi rodzic dostarczy gen "C".)
Typowy "cd" biały4) locus ROZMYCIA.
Efekt udziału tych alleli zależy od innych lokantów.
D Bez efektu rozmycia
d - Rozmycie czarne "B" staje się niebieskim i wątrobiane "b" staje sie płowym. W przeciwieństwie do dawnych przekonań, rozmycie nie niesie ze sobą żadnych chorób genetycznych (z wyjątkiej spadku intensywności barwy).
Typowe rozmycie bd zwane jako płowe
Typowe rozmycie Bd potocznie zwane niebieskim5) locus WYBARWIENIA
Em - Czarna maska, najczęściej występująca.
E - Brak czarnej maski, czasem występująca.
ebr - Pręgowany niezwykle rzadkie u ON, jeśli w ogóle występujące.
e - Zanikające powoduje zanik czerni wraz z czasem, rzadko występuje.
6) locus SZARZENIA
G - Szarzenie urodzone czarne, przechodzi w niebieskie, uznane za niewystępujące u ON (powszechne u np. Kerry Blue Terrierów)
g - Bez szarzenia urodzone czarne i pozostające czarne, wszystkie ON mają prawdopodobnie ten gen.
7) locus INTENSYWNOŚCI
INT - Jasne podpalanie (kremowe)
intm - Średnio-intensywne podpalanie
int - Ciemne, rude podpalanie
Te allele definiują nasze "jasno podpalane", "ciemno podpalane", "rudo podpalane", i przeróżne odcienie u masci wilczastej.
8) locus MERLE (niebieskawy lub czerwonawy szary kolor)
M - Merle widoczne u Collie, Owczarków Australijskich (nakrapiany szaro, czarno, często z niebieskimi lub różnego koloru oczami)
m - Brak Merle. Wszystkie ON uważa się, że posiadają te geny
[b]9) locus NAKRAPIANIA [/b]
S - Czysta maść wszystkie ON są "S".
si - Nakrapianie irlandzkie
sp - Srokate
sw - Srokate z dużą ilością bieli
10) locus ZNAKOWANIA
T - Znakowania obecne
t - Bez znakowań ta wersja występuje u wszystkich ON.
11) locus DOMINUJĄCEJ CZERNI
K - Dominująca czerń maskuje geny z locus A.
k(br) - Pręgowany
k -(nie nazwany) gen recesywny, który pozwala na pełna ekspresje genów z locus A.
To jest nowo odkryta seria, jest przyjęte, że wszystkie ON maja "kk", ale w przeszłości były przypadki "k(br) k(br)", tak zwane pręgowane lub szylkretowe owczarki.
Białe przesiania na grzbiecie u wielu czarnych podpalanych owczarków zdaje się być zdeterminowane przez nie nazwany jeszcze locus i geny w nim zawarte. Autor nie znalazł informacji o czasami występującej białej plamce na piersi ani białej końcówce ogona czy końcówkach palców łap. Prawdopodobnie nie wszystkie ON są "S" w serii 9.
Na bazie: http://jmadesign.com/Frankenhaus/colorgen01.shtml
Nie wiem czy wybrałam dobry dział, jakby coś proszę o przeniesienie.
