przez holi » 02 mar 2011, 21:34
kalyna nie zawsze w wieku szczenięcym zdjęcia wykażą dysplazję .Robi się takie zdjęcia przeważnie jak pies ma około roku.Chyba że wystąpiły jakieś objawy ? Grupa B to jest mała dysplazja gdzie psy biorą udziały w wystawach i nadają się do rozrodu.
Co to jest dysplazja biodrowa?
Staw biodrowy odpowiada za połączenie tylnej łapy psa z resztą tułowia. Staw ten składa się z wklęsłej panewki miednicy i wypukłej głowy kości udowej – jest to tzw. staw panewkowy. Jego konstrukcja w oparciu o częściową kulistość powierzchni stykowych zapewnia dużą ruchomość ograniczając, w związku ze swoją budową, pewien zakres ruchu. Dodatkowo tzw. więzadło powoduje zwiększenie siły połączenia dwóch pasujących do siebie elementów kostnych (panewki i głowy kości udowej). Ponadto torebka stawowa, jako zespół mocnych, wyspecjalizowanych tkanek otacza obie kości nadając połączeniu dodatkowej stabilności. Miejsce kontaktu panewki i głowy nazywa się powierzchnią stawową. W zdrowym stawie jest ono idealnie gładkie i wyłożone warstewką gąbkowatej chrząstki. Dodatkowo staw zawiera płyny o dużej lepkości – maź stawową, które smarują stykające się powierzchnie. Mięśnie ulokowane wokół stawu oprócz swego zadania motorycznego również stabilizują go. Wszystkie wspomniane elementy, w zdrowym stawie biodrowym psa, współpracują razem dając w rezultacie stabilnie i lekko działające, a zarazem mocne połączenie tylnej kończyny i reszty tułowia.
Dysplazja biodrowa jest powiązana z nieprawidłową budową stawu i niedomaganiami ze strony muskulatury, tkanki łącznej, niewłaściwą budową więzadła, które to elementy normalnie wspierają staw. Nieprecyzyjne działanie stawu oznacza, że dwie kości w miejscu powierzchni stawowej zaczynają tracić kontakt ze sobą. Rozdzielenie dwóch kości w stawie określa się jego podwichnięciem (staw niedomaga, lecz nadal funkcjonuje), a gdy to nastąpi oznacza bardzo duże zmiany w wielkości i kształcie powierzchni stawowej. Większość psów cierpiących na dysplazję rodzi się z normalnymi biodrami, lecz w wyniku uwarunkowań genetycznych i idących za tym zmian rozwojowych oraz możliwych innych czynników środowiskowych miękka tkanka otaczająca staw wykształca się nieprawidłowo doprowadzając do jego podwichnięcia. To podwichnięcie i następująca przebudowa biodra doprowadzają do symptomów, które są określane mianem schorzenia o nazwie dysplazja biodrowa u psa - coxae congenita. Dysplazja biodrowa może, lecz nie musi być obustronna (ponad 80% przypadków, to dysplazja obustronna). Może zarówno dotyczyć obu stawów biodrowych, jak i tylko jednego.
Jakie są objawy dysplazji biodrowej?
Niezależnie od wieku, psy są narażone na dysplazję biodrową i zwyrodnienie stawów. W niektórych przypadkach szczenięta już w piątym miesiącu zaczynają okazywać oznaki bólu i dyskomfortu podczas ćwiczeń i tuż po nich. W takich przypadkach samoistnie sytuacja będzie zazwyczaj pogarszała się, aż normalna codzienna aktywność będzie dla psa bolesna. Bez odpowiedniej interwencji, pies docelowo nie będzie mógł chodzić. Jednakże w większości przypadków symptomy choroby ujawniają się później, tj. w średnim i późniejszym wieku.
Symptomy są bardzo podobne jak przy różnego pochodzenia zapaleniach stawów. Pies zaczyna nieporadnie i ostrożnie stawiać obolałą kończynę, siada pokracznie przesuwając tylne nogi w przód (tzw. "żabi siad" lub "siad po turecku"), powoli kładzie się i podnosi. Odmawia wykonywania ruchów wymagających pracy tylnej kończyny (wyciągnięcia jej lub zgięcia). Często psy biegając, podkulają obolałą kończynę i próbują jakby skakać na pozostałych łapach. Zauważalna jest sztywność i okazywanie bólu przez psa tuż po ćwiczeniach tylnych nóg lub wcześnie rano. Wchodzenie po schodach jest bardzo uciążliwe. Niektóre psy kuleją, są mniej skore do uczestniczenia w codziennym życiu, dużo leżą. W wielu przypadkach takie usunięcie się psa na bok jest uważane przez właściciela, jako normalne z racji jego wieku. Jednakże po odpowiednim leczeniu częstokroć pies wprawia wszystkich w zdumienie, jak bardzo potrafi być nadal aktywny, gdy nie cierpi i nie ma źródła bólu. Podczas rozwoju schorzenia w większości przypadków psy tracą odpowiednie napięcie mięśniowe i mogą wręcz wymagać pomocy przy wstawaniu. Kliknij, aby zoczyć film >>> dysplazja u szczenięcia.
Jakie psy są najbardziej narażone na dysplazję?
Dysplazja biodrowa występuje zarówno u psów, jak i kotów czy u ludzi. Koncentrując się na psach można powiedzieć, że schorzenie to częściej dotyczy psów dużych ras. Przykładowo ponad przeciętną spotykane jest u takich ras: Owczarek niemiecki, Labrador retriever, czy Bernardyn. Są to popularne rasy, więc częstotliwość wystąpień dysplazji może być trochę przerysowana. Z drugiej strony są też psy dużych ras jak Greyhound, czy Borzoj, u których stwierdza się nadzwyczaj mało przypadków dysplazji. Psy wybitnie miniaturowe, poprzez swą daleko posunięta miniaturyzację mają także skłonności do nieprawidłowego wykształcenia się stawów biodrowych. Dysplazja jest schorzeniem dotyczącym głównie psów rasowych, u nierasowych pojawia się rzadko, np. w wyniku skrzyżowania dwóch psów rasowych mających predyspozycje do dysplazji. Zwiększenie prawdopodobieństwa wystąpienia schorzenie kojarzy się również z wzajemnym kryciem blisko spokrewnionych psów.
Jakie są czynniki ryzyka sprzyjające dysplazji?
Dysplazja biodrowa jest spowodowana podwichnięciem stawu. Powoduje to nadmierne zużycie i nadżerkę stawu, a w rezultacie doprowadza do miejscowego zapalenia i powstania ogniska bólu. Przebieg schorzenia jest dość dobrze poznany, natomiast kontrowersję budzi określenie czynników wpływających na predyspozycje psów w kierunku powstania i rozwoju dysplazji.
Predyspozycje genetyczne. Naukowcy zgadzają się, że dysplazja biodrowa to choroba o podłożu genetycznym. Jeżeli rodzice mają dysplazję, wtedy ich potomstwo jest obarczona dużym ryzykiem zachorowania na tą przypadłość. Jeżeli przodkowie psa nie mają tego schorzenia, jest bardzo mało prawdopodobne, że zwierzę zachoruje. Poprzez odpowiednią hodowlę można w znacznym stopniu ograniczać zachorowalność psów na dysplazję, zły dobór psów do rozrodu wpływa na jej rozprzestrzenianie się. Całkowite wyeliminowanie choroby z rasy jest praktycznie niemożliwe. Przykładowo potomstwo dwóch psów z dysplazją, może wcale nie okazywać oznak choroby, a dopiero kolejne pokolenia będą chorowały. Z tego powodu, że psy które przenoszą dysplazję nie muszą na nią chorować, ograniczenie schorzenia w rasie, czy w linii hodowlanej jest bardzo kłopotliwe, nie mówiąc już o jego wyeliminowaniu.
Niewłaściwe odżywianie. Z różnych obserwacji wynika, że liczba kalorii zjedzonych przez psa, jak i wiek w jakim pies dostarcza określony ładunek energetyczny z pożywienia mają największe znaczenie przy powstawaniu dysplazji u psów genetycznie obciążonych tą przypadłością.
Udowodniono eksperymentalnie, że otyłość zwierzęcia zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia dysplazji u genetycznie obciążonych psów. Oznacza to, że dbanie o prawidłową wagę chroni i zapobiega chorobom stawów, włączając w to dysplazję biodrową. Psy genetycznie predysponowane do dysplazji i mające nadwagę są dlatego obarczone najwyższym ryzykiem zachorowania ze wszystkich. Źle prowadzone najczęściej zapadają na choroby zwyrodnieniowe stawów.
Kolejnym czynnikiem ryzyka jest bardzo szybki wzrost u szczeniąt pomiędzy trzecim, a dziesiątym miesiącem życia. Zbadano grupę psów rasy Labrador retriever obciążoną genetycznie dysplazją. Część blisko spokrewnionych psów karmiono dając im swobodny wybór pożywienia i bez ograniczeń, drugą grupę karmiono ograniczając zakres pożywienia o 25% w stosunku do pierwszej. W trzyletnich badaniach stwierdzono, że psy z grupy ze swobodnym dostępem do pożywienia znacznie częściej chorowały na dysplazję.
Niedobór wapna i innych minerałów i składników potrzebnych do prawidłowego wykształcenia kości i budowy stawów może być również przyczyną. W obecnych czasach, gdy mamy dostępne zbilansowane karmy i inne suplementy jest to rzadka przyczyna i mało prawdopodobna. Uwagę na ten element muszą zwracać szczególnie właściciele, którzy karmią psy w sposób naturalny, sporządzając tradycyjne posiłki psu. Powinny one być uzupełnianie odpowiednimi suplementami, szczególnie w okresie wzrostu, ale i również w późniejszym okresie.
Nadmiar ćwiczeń. Psy narażone genetycznie na dysplazję mając w młodym wieku nadmiar forsujących ćwiczeń ruchowych częściej zapadają na to schorzenie. Z drugiej strony wiadomo, że psy z dobrze wykształconą masą mięśniową rzadziej chorują od tych, chudych słabo umięśnionych. Tak, więc utrzymanie dobrej kondycji i dobrej masy mięśniowej zmniejsza ryzyko dysplazji. Należy więc pozwalać młodym psom na ruch, pływanie, czy bieganie w odpowiednich proporcjach, wybierając te formy aktywności, które są mało obciążające dla stawów. Nie należy młodych psów angażować np. do sportów i zabaw, gdzie skoki, jak np. w frisbee powodują duże obciążenie stawów.
Jak diagnozuje się dysplazję?
Diagnostyka dysplazji u psów typowo opiera się o kliniczne oznaki zaplenienia stawów i związanego z tym bólu, pełnej diagnostyki stanu fizycznego psa i diagnostyki radiologicznej (RTG). Najczęściej oznaki bólu u psa dają swój obraz w zmianach na zdjęciach rentgenowskich. Weterynarz prostując i podkulając tylną kończynę ustala nieprawidłowości w pracy stawów. Czasem w krótkotrwałej narkozie przeprowadza się test ruchomości stawu, który gdy daje charakterystyczny przeskok bez względu na wynik RTG jest to podstawą do stwierdzenia dysplazji. Objawy dysplazji są zazwyczaj łatwe w diagnostyce.
Jednakże blisko połowa zwierząt, które są diagnozowane pod kątem zdrowotności stawów, z powodu włączenia ich do dalszej hodowli, nie pokazuje klinicznie żadnych objawów. Hodowcy chcą mieć pewność, że dany pies nie jest obarczony dużym ryzykiem zachorowania i przenoszenia genów sprzyjających temu schorzeniu. W związku z taką potrzebą opracowano specjalistyczne testy diagnostyczne.
Przykładowo jedna z metod (OFA), stosowana przez wiele lat, opiera się o badania radiologiczne. Psu w wieku około dwóch lat wykonuje się zdjęcie (RTG) zgodne z zaleceniami. Zdjęcia i informacje z opisu są gromadzone w specjalnej bazie danych, a ich ocena jest podstawą do wystawienia stosownego numeru hodowlanego świadczącego o braku powinowactwa do dysplazji. Psy po diagnostyce są przydzielane do jednej z siedmiu kategorii ryzyka. Numer hodowlany OFA dostają wyłącznie psy, u których stopień ryzyka zachorowania na dysplazję jest bardzo mały, ryzyko to dotyczy również ich potomstwa. W różnych krajach jest szereg podejść – metod zakładających większy lub mniejszy stopień szczegółowości badania. Poniżej tabela ilustrująca różne sposoby oznaczania wyników z różnych metod badań na dysplazję biodrową.
Tabela. Poglądowe zestawienie oznaczeń dysplazji, niemające oficjalnego charakteru. Za Iwoną Lenarczyk, Serwis www.klubmalamuta.pl Obowiązujące oznaczenia FCI Stare oznaczenia FCI OFA i USA Niemcy Czechy i Słowacja Wielka Brytania i Australia
(pkt. dla jednego stawu-gorszego)
(HD) A A1 excellent normal 0/0 0
(HD) A A2 good normal 0/0 1-3
(HD) B B1* fair normal 0/1 lub 1/1 3-5
(HD) B B2 borderline fast normal 0/1 lub 1/1 3-5
(HD) C C mild noch zugelassen 2/2 5-8
(HD) D D moderate mittlere 3/3 8-15
(HD) E E severe schwere 4/4 15-53
* nie ma zgodności, co do tego jak ma się stare oznaczenie B1 do nowych A i B. Niektórzy zaliczają stare B1 do A, a niektórzy do B
www.uwagaszenberg.yoyo.pl